By caysua 
Khám Phá Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang: Các hoạt động không thể bỏ lỡ!
Giới thiệu về Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang
Lễ hội Tháp Bà Ponagar, còn được biết đến với tên gọi khác là lễ hội Thiên Y A Na Thánh Mẫu, là một trong những lễ hội truyền thống lớn của tỉnh Khánh Hòa. Được tổ chức từ ngày 20 đến 23 tháng 3 âm lịch hàng năm tại di tích lịch sử, văn hóa Tháp Bà Ponagar, lễ hội này thu hút đông đảo sự tham gia của các cộng đồng dân tộc Kinh, Chăm, Raglai ở miền Trung, Tây Nguyên.
Ý nghĩa của lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang
– Lễ hội Tháp Bà Ponagar không chỉ là dịp để tôn vinh và tưởng niệm Mẫu Ponagar, người đã có công dạy người dân cách trồng lúa, chăn nuôi, dệt vải và đưa người Chăm Pa đến cuộc sống ấm no, mà còn là cơ hội kết nối cộng đồng các dân tộc, thể hiện sự đoàn kết của các dân tộc anh em. Lễ hội còn thể hiện lòng biết ơn đến Mẫu và cầu mong sức khỏe, bình an, đồng thời gắn kết và lưu truyền giá trị truyền thống, giao thoa văn hóa Việt – Chăm.
Lịch sử và ý nghĩa của Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang
Lễ hội Tháp Bà Ponagar, còn được gọi là lễ hội Thiên Y A Na Thánh Mẫu, là một trong những lễ hội truyền thống lớn của tỉnh Khánh Hòa. Lễ hội này được tổ chức hàng năm từ ngày 20 đến 23 tháng 3 âm lịch tại di tích lịch sử, văn hóa Tháp Bà Ponagar ở Nha Trang. Đây là dịp để tôn vinh và tưởng niệm Mẫu Ponagar, người đã có công dạy người dân cách trồng lúa, chăn nuôi và dệt vải, đồng thời đưa người Chăm Pa đến cuộc sống ấm no.
Lịch sử của lễ hội
Lễ hội Tháp Bà Ponagar đã tồn tại từ lâu đời và được coi là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Lễ hội này gắn liền với tục thờ Mẫu có từ lâu đời của dân tộc Việt Nam và là dịp để tôn vinh sự đoàn kết của các dân tộc anh em. Qua lễ hội, người dân cũng biểu hiện lòng biết ơn, tôn kính đến Mẫu và cầu mong sức khỏe, bình an cho gia đình.
Ý nghĩa của lễ hội
Lễ hội Tháp Bà Ponagar không chỉ là dịp để tôn vinh Mẫu Ponagar mà còn là cơ hội để kết nối cộng đồng các dân tộc, giao thoa văn hóa Việt – Chăm. Ngoài ra, lễ hội cũng nhắc nhở thế hệ sau nhớ về nguồn cội và giữ gìn, lưu truyền những giá trị truyền thống lâu đời của dân tộc.
Các hoạt động truyền thống tại Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang
Lễ thay y
– Lễ thay y diễn ra vào ngày 20 tháng 3 với nghi thức dâng trầm hương, nhang, trái cây, hoa và khấn vái bởi vị chủ tế.
– Thành viên khác trong đội thay y sẽ sắp xếp đồ lễ trong dinh, cởi xiêm y, mũ miện và dùng nước nấu từ rượu và 5 loại hoa có mùi thơm để tắm tượng.
Lễ thả hoa đăng
– Nghi lễ thả hoa đăng và nến diễn ra từ 19 giờ đến 21 giờ ngày 20 tháng 3.
– Hàng ngàn chiếc hoa đăng nhỏ và hoa đăng lớn được thả trên sông để cầu siêu cho các vong linh.
Lễ cúng Ngọ, cúng thí thực
– Lễ cúng Ngọ, cúng thí thực diễn ra từ 12 giờ đến 12 giờ 30 ngày 21 tháng 3 tại ngôi tháp chính.
– Đây là nghi lễ dâng Mẫu và bố thí cho các cô hồn.
Lễ Tôn Vương
– Lễ Tôn Vương diễn ra từ 6 giờ đến 9 giờ ngày 23 tháng 3 tại sân lễ trước tiền đình Mandapa.
– Ban tổ chức sẽ dâng vật phẩm cúng gồm: hương đăng, rượu, trầu cau, vàng bạc, phong bì và hai roi chầu.
Múa bóng và hát Văn
– Trong suốt các ngày lễ hội, múa bóng và hát Văn là những hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc được biểu diễn ở sân khấu trước tháp chính bởi hàng trăm lượt đoàn trong và ngoài tỉnh vào tháp dâng lễ Mẫu.
Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang qua góc nhìn văn hóa
Lễ hội Tháp Bà Ponagar là một trong những lễ hội truyền thống lớn của tỉnh Khánh Hòa, nơi gắn kết và thể hiện sự đoàn kết của các dân tộc anh em. Với ý nghĩa tôn kính, lòng biết ơn đến Mẫu và cầu mong sức khỏe, bình an, lễ hội này mang đến không chỉ những trải nghiệm văn hóa độc đáo mà còn là cơ hội để thế hệ sau nhớ về nguồn cội và giữ gìn, lưu truyền giá trị truyền thống.
Hoạt động trong lễ hội:
– Lễ thay y: Diễn ra với nghi thức dâng trầm hương, nhang, trái cây, hoa và khấn vái bởi vị chủ tế.
– Lễ thả hoa đăng: Nghi thức thả hoa đăng trên sông để cầu siêu cho các vong linh.
– Lễ cầu quốc thái dân an: Được thực hiện bởi Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Khánh Hòa.
– Lễ cúng Ngọ, cúng thí thực: Dâng Mẫu và bố thí cho các cô hồn.
– Lễ Tôn Vương: Phần lễ lớn được diễn ra tại sân lễ trước tiền đình Mandapa.
– Múa bóng và hát Văn: Hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc được biểu diễn ở sân khấu trước tháp chính.
– Hội thi rước nước và bày mâm trái cây dâng Mẫu: Dành cho các đoàn về dự lễ hội Tháp Bà Ponagar.
Với những hoạt động truyền thống và văn hóa đặc sắc, lễ hội Tháp Bà Ponagar không chỉ là dịp để tận hưởng không khí vui tươi mà còn là cơ hội để hiểu rõ hơn về văn hóa và truyền thống của dân tộc Việt Nam.
Điểm đặc sắc của Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang
1. Sự kết nối văn hóa đa dạng
Lễ hội Tháp Bà Ponagar là dịp để các cộng đồng dân tộc Kinh, Chăm, Raglai ở miền Trung, Tây Nguyên kết nối với nhau. Đây là nơi thể hiện sự đoàn kết và giao thoa văn hóa của các dân tộc anh em, tạo ra một không gian đa dạng văn hóa độc đáo.
2. Sự tôn kính và lòng biết ơn
Lễ hội Tháp Bà Ponagar mang ý nghĩa tôn vinh và tưởng niệm Mẫu Ponagar, người đã có công dạy người dân cách trồng lúa, chăn nuôi, dệt vải. Đây cũng là dịp để cả xã hội thể hiện lòng biết ơn và cầu mong sức khỏe, bình an.
3. Sự giao thoa văn hóa Việt – Chăm
Lễ hội Tháp Bà Ponagar không chỉ là dịp để tôn vinh Mẫu Ponagar mà còn là nơi thể hiện sự giao thoa văn hóa giữa người Việt và người Chăm. Qua các hoạt động văn hóa dân gian như múa bóng và hát văn, lễ hội này góp phần duy trì và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của cả hai dân tộc.
Top 10 hoạt động không thể bỏ lỡ khi tham gia Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang
1. Tham gia lễ cúng Ngọ và cúng thí thực
– Dành thời gian tham gia lễ cúng Ngọ và cúng thí thực tại ngôi tháp chính để hiểu rõ hơn về nghi lễ dâng Mẫu và bố thí cho các cô hồn.
2. Thưởng thức múa bóng và hát văn truyền thống
– Hãy tận hưởng những màn trình diễn múa bóng và hát văn truyền thống đặc sắc biểu diễn ở sân khấu trước tháp chính bởi các đoàn văn hóa dân gian.
3. Tham gia hội thi rước nước và bày mâm trái cây dâng Mẫu
– Nếu có cơ hội, hãy tham gia hội thi truyền thống này để cảm nhận sự trang trọng và ý nghĩa của nghi lễ dâng Mẫu.
4. Tham quan di tích lịch sử, văn hóa Tháp Bà Ponagar
– Đừng quên khám phá di tích lịch sử, văn hóa Tháp Bà Ponagar để hiểu rõ hơn về nền văn hóa Chăm Pa và tôn vinh công đức của Mẫu.
5. Tham dự lễ khai diên và lễ tôn vương
– Đây là phần lễ trọng đại được diễn ra tại sân lễ trước tiền đình Mandapa, mặt hướng vào điện thờ Đức Thánh Mẫu.
6. Tham gia lễ thay y và thả hoa đăng
– Hãy tham gia lễ thay y và thả hoa đăng trên sông để cầu siêu cho các vong linh và tận hưởng không khí trang nghiêm và thiêng liêng của lễ hội.
7. Thưởng thức ẩm thực đặc sản vùng miền
– Khám phá ẩm thực đặc sản vùng miền tại các quán ăn, gian hàng ẩm thực trong khu vực lễ hội để trải nghiệm hương vị độc đáo của đất trời Nha Trang.
8. Tham quan các gian hàng trưng bày sản phẩm thủ công mỹ nghệ
– Hãy dành thời gian tham quan các gian hàng trưng bày sản phẩm thủ công mỹ nghệ để tìm hiểu về nghệ thuật truyền thống của dân tộc Chăm.
9. Tham gia lễ vía Bà và các nghi lễ tôn kính Mẫu
– Tham gia lễ vía Bà và các nghi lễ tôn kính Mẫu để hiểu rõ hơn về tín ngưỡng và truyền thống tôn vinh Thánh Mẫu trong văn hóa dân gian.
10. Tham gia hoạt động vui chơi, giải trí dân gian
– Đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia các hoạt động vui chơi
Ăn uống và mua sắm tại Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang
Đặc sản ẩm thực
Tại lễ hội Tháp Bà Ponagar, du khách sẽ được thưởng thức những món ăn đặc sản vùng miền như bánh mì nướng, bánh căn, bánh xèo, nem nướng và các món hải sản tươi ngon. Ngoài ra, còn có các loại đồ uống truyền thống như rượu cần, nước mía, nước dừa tươi mát.
Chợ phiên và gian hàng mua sắm
Tại lễ hội, du khách cũng có cơ hội tham gia mua sắm tại các chợ phiên truyền thống với đa dạng sản phẩm như đồ lưu niệm, trang sức, quần áo và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của người dân địa phương. Đây cũng là dịp để trải nghiệm văn hóa mua sắm truyền thống của người dân Nha Trang.
Hoạt động văn hóa
Ngoài việc thưởng thức ẩm thực và mua sắm, du khách còn có cơ hội tham gia các hoạt động văn hóa truyền thống như xem múa bóng, nghe nhạc cổ truyền và tham gia các trò chơi dân gian. Đây là cơ hội tuyệt vời để tìm hiểu và trải nghiệm văn hóa dân gian độc đáo của người dân Nha Trang.
Những hoạt động giải trí tại Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang
1. Múa bóng và hát Văn
Nghệ thuật múa bóng và hát Văn là những hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc được biểu diễn ở sân khấu trước tháp chính bởi hàng trăm lượt đoàn trong và ngoài tỉnh vào tháp dâng lễ Mẫu. Chương trình biểu diễn còn có các tuồng tích cổ gợi nhắc đến Thánh Mẫu.
2. Hội thi rước nước và bày mâm trái cây dâng Mẫu
Hội thi truyền thống này dành cho các đoàn về dự lễ hội Tháp Bà Ponagar. Ban tổ chức lấy nước từ chùa Hang về cho vào các vại đặt dưới Mandapa. Các thành viên tham gia sẽ đội chum nước từ Mandapa lên tháp để dâng Mẫu. Mâm trái cây được các đoàn chuẩn bị, sắp xếp công phu, đẹp mắt. Đội thi nào có mâm lễ đẹp nhất sẽ được dâng lên tháp chính, các mâm còn lại sẽ được dâng ở những tháp khác trong di tích Tháp Bà.
3. Hát thứ lễ cúng Bà
Trước khi vở tuồng kết thúc, Lễ Tôn Vương được cử hành trang trọng theo lệ ở lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang. Thời gian diễn ra: Từ 23 giờ đến 24 giờ ngày 23 tháng 3. Như tên gọi, phần lễ này được diễn ra với nghi thức dâng hương đăng lễ tạ ơn đức của Mẫu.
Những hoạt động văn hóa và nghệ thuật tại Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang
Múa bóng và hát Văn
Múa bóng và hát Văn là những hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc được biểu diễn ở sân khấu trước tháp chính bởi hàng trăm lượt đoàn trong và ngoài tỉnh vào tháp dâng lễ Mẫu. Chương trình biểu diễn còn có các tuồng tích cổ gợi nhắc đến Thánh Mẫu.
Hội thi rước nước và bày mâm trái cây dâng Mẫu
Hội thi truyền thống này dành cho các đoàn về dự lễ hội Tháp Bà Ponagar. Ban tổ chức lấy nước từ chùa Hang về cho vào các vại đặt dưới Mandapa. Các thành viên tham gia sẽ đội chum nước từ Mandapa lên tháp để dâng Mẫu. Mâm trái cây được các đoàn chuẩn bị, sắp xếp công phu, đẹp mắt. Đội thi nào có mâm lễ đẹp nhất sẽ được dâng lên tháp chính, các mâm còn lại sẽ được dâng ở những tháp khác trong di tích Tháp Bà.
Kinh nghiệm tham gia Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang cho du khách
Chuẩn bị trước khi tham gia lễ hội
– Khi tham gia lễ hội Tháp Bà Ponagar, du khách nên chuẩn bị trước một số đồ dùng cần thiết như nước uống, nón, dù, kem chống nắng và giày thoải mái.
– Nên tìm hiểu trước về nghi lễ và truyền thống của lễ hội để hiểu rõ hơn về hoạt động diễn ra.
Tham gia các hoạt động tại lễ hội
– Khi tham gia lễ hội, du khách không nên bỏ lỡ các hoạt động truyền thống như lễ cúng, hội thi rước nước và bày mâm trái cây dâng Mẫu, cùng với việc thưởng thức múa bóng và hát văn đặc sắc.
– Nên tham gia các hoạt động văn hóa dân gian để hiểu rõ hơn về văn hóa và truyền thống của địa phương.
Giữ gìn vệ sinh và an toàn
– Trong quá trình tham gia lễ hội, du khách cần chú ý giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh để đảm bảo an toàn cho bản thân và mọi người xung quanh.
– Nên tuân thủ các quy định và hướng dẫn của tổ chức lễ hội để tránh gây phiền hà cho người khác và duy trì không khí vui vẻ, an toàn trong lễ hội.
Điều quan trọng khi tham gia lễ hội Tháp Bà Ponagar là tôn trọng và hiểu rõ về nghi lễ, truyền thống của lễ hội để có trải nghiệm thú vị và ý nghĩa.
Tổng kết lại, lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang là một sự kiện văn hóa truyền thống đầy màu sắc và ý nghĩa. Nó không chỉ giữ được những giá trị văn hóa truyền thống mà còn góp phần tạo nên sức hút du lịch cho thành phố biển Nha Trang.